Χτισμένη σε μια στρατηγική γωνιά της Ευρώπης, ευνοημένη από τη φύση αναπτύσσεται συνεχώς από τα πρώτα χρόνια του αρχαίου Κρητικού πολιτισμού. Η Ιεράπετρα είναι χτισμένη σε μια από τις μεγαλύτερες σε έκταση παραλίες της Κρήτης, απέναντι από την Αφρικανική ακτή και είναι η νοτιότερη πόλη της Ευρώπης. Ήταν ανέκαθεν ένα σημαντικό κέντρο γεμάτο δράση και ενδιαφέροντα.
Έχει τον μεγαλύτερο πληθυσμό στον νομό Λασιθίου, και είναι η τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Κρήτης. Η θερμοκρασία σπάνια πέφτει κάτω από τους 13 Κελσίου όλο το χρόνο και έχει τις περισσότερες ώρες ηλιοφάνειας, καθώς και τις λιγότερες ώρες βροχόπτωσης στην Ελλάδα. Η Ιεράπετρα φημίζεται από την ατέλειωτη σειρά παραλιών με βαθυγάλανα νερά, στις οποίες απονέμονται κάθε χρόνο οι διεθνείς Γαλάζιες Σημαίες
Tο Οθωμανικό σχολείο χτίσθηκε το 1899 μετά την απελευθέρωση από τον Τουρκικό ζυγό. Σήμερα έχει αναπαλαιωθεί και χρησιμοποιείται σαν αρχαιολογική συλλογή. Εκεί εκτίθενται διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα από την γύρο περιοχή από διαφορετικές χρονικές περιόδους. Από τα σπουδαιότερα είναι η φημισμένη σαρκοφάγος της Επισκοπής, με τις δώδεκα ζωγραφισμένες παραστάσεις, Ελληνορωμαϊκά αγάλματα από τα Βιγλιά και το καλοδιατηρημένο άγαλμα της θεάς Περσεφόνης
Ο φημισμένος "KAΛΕΣ", στην άκρη του αρχαίου λιμανιού στην παλιά πόλη , χτίσθηκε κατά την παράδοση από τον Γενοβέζο πειρατή Πεσκαντόρε το 1212 και από τότε έχει συνδεθεί με την ιστορία της Ιεράπετρας. Σήμερα κοσμεί το λιμάνι και είναι ανοιχτό στους επισκέπτες.
Ο Ιερός Μητροπολιτικός ναός του Αγίου Γεωργίου, Πολιούχου της Ιεραπέτρας, είναι τρίκλιτος, με ημισφαιρικό τρούλο επάνω σε υψηλό τύμπανο. Μορφολογικά, ακολουθεί τους ρυθμούς των ορθοδόξων ναών της Τουρκοκρατίας και χαρακτηρίζεται από κατασκευαστικά κυρίως στοιχεία της Οθωμανικής αρχιτεκτονικής. Κτίστηκε το 1856, σύμφωνα με την επιγραφή που σώζεται στο υπέρθυρο της νότιας πλευράς του ναού.
Ήταν Ιούνιος του 1798 όταν ο στόλος του Γάλλου στρατηλάτη Βοναπάρτη Ναπολέοντα κατά την πορεία του προς την Αίγυπτο αγκυροβόλησε στην Ιεράπετρα. Εκεί φιλοξενήθηκε από μια οικογένεια στην παλιά πόλη. Το παλιό Κρητικό
σπίτι διατηρεί ακόμα την ανάμνηση της ιστορικής επίσκεψης. Το 2024 με την παρουσία του απογόνου του Μέγα
Ναπολέοντα, Κάρολου Βοναπάρτη, η Ιεράπετρα σφράγισε επίσημα την ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ναπολεόντειων Πόλεων ως το τεσσαρακοστό έβδομο (47ο) μέλος.
Η εκκλησία του Αφέντη Χριστού είναι η παλιότερη εκκλησία της πόλης. Χτίσθηκε τον 14ο αιώνα και βρίσκετε δίπλα στο λιμάνι της πόλης.
Ένας μεγάλος αριθμός από παλιές αγιογραφίες, όπως και ένα ξυλόγλυπτο τέμπλο κοσμούν τον παλιό ναό. Είναι παλιό έθιμο κάθε χρόνο να συγκεντρώνεται ο κόσμος από όλη την περιοχή για να γιορτάσει την Ανάσταση και το κάψιμο του Ιούδα σε αυτήν την εκκλησία.
Το τζαμί και η Οθωμανική κρήνη στέκουν στην παλιά πόλη θυμίζοντας την κατοχή του νησιού από την Τούρκικη αυτοκρατορία. Σήμερα το κτήριο έχει αναστηλωθεί και φιλοξενεί εκθέσεις εικαστικών, ζωγραφικής και γλυπτικής από τοπικούς καλλιτέχνες.